انواع جوش صورت و درمان آن

جوش یکی از رایج ترین انواع عارضه های پوستی است که تقریبا همه افراد در طول زندگی خود آن را تجربه میکنند. جوش یا آکنه میتواند آزار دهنده و مشکل ساز باشد. برخی از انواع جوش دردناک و التهابی هستند و برخی از آنها مانند جوش های سرسیاه، التهابی ندارند، اما باز هم میتوانند روی ظاهر فرد تاثیر بگذارند.

داشتن جوش امری طبیعی و رایج است و بیشتر افراد بخصوص در دوارن نوجوانی و بلوغ آن را تجربه میکنند. داشتن اطلاعات کافی درمورد انواع جوش و چگونگی درمان آن، به شما کمک میکند تا از بروز جوش های جدید جلوگیری کنید و جوشهای پوست خود را بهبود دهید. در این مطلب، به انواع مختلف جوش و چگونگی شکل گیری آنها خواهیم پرداخت.

جوش صورت چگونه ایجاد میشود؟

جوش صورت ممکن است در اثر عوامل مختلفی بوجود آید. جوش صورت معمولا در محل فولیکول های مو ایجاد میشود. با جمع شدن آلودگی، چربی و سلول های مرده پوست در منافذ، به مرور زمان این منافذ به جوشهای زیرپوستی، سرسیاه یا التهابی و چرکی تبدیل میشوند. جوش صورت ممکن است به دلایل مختلفی از جمله چربی بیش از حد پوست، فعالیت باکتریایی، هورمون ها و سلول های مرده پوست ایجاد شود.

در بسیاری از مواقع جوش ها در اثر تغییرات هورمونی ایجاد میشوند. به همین دلیل است که اکثر نوجوانان در اثر نوسانات هورمونی جوش میزنند. این جوش ها در سنین بزرگسالی و در دوره های مختلف نیز قابل مشاهده هستند.

دلایل ایجاد جوش‌ها

تغییرات هورمونی ناشی از بلوغ

بیشترین خطر ابتلا به آکنه در دوران بلوغ است. در این مدت، بدن شما دستخوش تغییرات هورمونی زیادی می شود. این تغییرات می تواند باعث تولید چربی زیاد روی پوست در نتیجه منجر به افزایش خطر آکنه شود.

برخی از مشکلات مربوط به زنان

عادت ماهانه، بارداری و زایمان یا برخی بیماری‌های زنانه نظیر سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)  و سایر شرایط غدد درون ریز میتوانند باعث ایجاد آکنه روی پوست زنان شوند.

کشیدن سیگار وقلیان

 یکی از شایع ترین دلایل ایجاد آکنه کشیدن میزان بالای سیگار و قلیان است.

خواب ناکافی و استرس

موقعیت های استرس ‌زا باعث افزایش هورمون کورتیزول شده و درنتیجه غدد پوستی تحریک‌شده و سطح چربی پوست بالا می‌رود و باعث ایجاد جوش میشود.

لوازم آرایشی نامرغوب یا فاسد

استفاده از انواع پاک کننده ها، کرم ها، مرطوب کننده ها و سایر محصولات زیبایی با ترکیبات مضر برای پوست یا تاریخ مصرف گذشته.

برخی از داروها

استفاده از برخی داروها شامل لیتیوم، برخی از انواع کنترل بارداری هورمونی، داروهای ضد تشنج و استروئیدها.

عوامل ژنتیکی

اگر سابقه خانوادگی در آکنه دارید، احتمال ابتلا به جوش نیز در شما بالا میرود.

برخی از غذاها یا رژیم های غذایی

 استفاده از غذاهای چرب و شیرین ازجمله غذاهای آماده و فست فود می‌تواند باعث ایجاد جوش در نواحی مختلف بدن شود. مصرف برخی غذاهای حساسیت ‌زا برای بعضی افراد باعث ایجاد جوش در صورت یا دیگر نواحی بدن شود.

رعایت نکردن بهداشت و نظافت پوست

عواملی مانند رعایت نکردن بهداشت شست و شوی پوست پس از استفاده از لوازم آرایشی، قرار گرفتن در معرض آلودگی یا تعریق پس از ورزش میتواند جلوی باز نگه داشتن منافذ پوست و اکسیژن ‌رسانی به سلول‌ها را بگیرد و باعث ایجاد جوش شود.

آلودگی‌های محیطی

معمولا آلودگی میتواند از طریق یک زخم باز یا جای جوش به داخل پوست نفوذ پیدا کند و باعث بدتر شدن جوش و التهاب شود.

آکنه چیست؟

یکی از انواع جوش بدن و صورت که بسیار نیز شایع است بیماری پوستی آکنه می باشد. آکنه در اثر افزایش چربی پوست و تجمع چربی و آلودگی ها در فولیکول های مو ایجاد می شود. سن شایع آکنه بیشتر در دوران نوجوانی اتفاق می افتد ولی احتمال ایجاد آکنه در هر سنی امکان دارد. عموما آکنه به صورت جوش سر سیاه یا جوش سر سفید نمایان می شود.

عامل آکنه چیست؟

عوامل مختلفی برای ایجاد جوش و آکنه وجود دارد. در ادامه چند مورد از علت انواع جوش بدن و عامل آکنه را بیان می کنیم:

• هورمون ها
• تولید بیش از حد چربی
• باکتری ها
• بسته شدن فولیکول های مو
• و…

انواع جوش صورت

جوش یا آکنه انواع بسیار متفاوتی دارد. یک فرد ممکن است روی پوست خود یکی از این انواع و یا چند نوع را بطور همزمان تجربه کند. جوش ها بر نحوه شکل گیری و ظاهر، به دو نوع التهابی و غیر التهابی تقسیم میشوند.

جوش های غیر التهابی

جوش های غیر التهابی، همانطور که از اسمشان مشخص است، انواعی از جوش هستند که التهاب ندارند و متورم نیستند. جوشهای غیر التهابی معمولا در اثر تجمع آلودگی و سلول های مرده در منافذ پوست و عدم پاکسازی پوست ایجاد میشوند. این نوع از جوش، جوش های زیرپوستی و جوش های سرسیاه را شامل میشود.

جوش سرسیاه

جوش های سرسیاه، در محل فولیکول مو تشکیل میشوند و در اثر پر شدن و مسدود شدن منافذ پوست بوجود می آیند. این نوع اکنه بصورت دانه های ریز سیاه رنگ روی پوست ظاهر شده و بیشتر روی نواحی گونه و بینی دیده میشود. دانه های این نوع از جوش سر باز هستند و زمانی که آلودگی موجود در این منافذ در معرض هوا قرار میگیرد، به رنگ سیاه در آمده و تیره میشود. جوش های سرسیاه معمولا در افرادی ایجاد میشود که پوست خود را پاکسازی نمیکنند. افرادی که پوستشان بیش از اندازه چرب است و این چربی را کنترل نمیکنند نیز بیشتر مستعد دانه های سرسیاه هستند.

جوش سرسفید

جوش های سرسفید نیز در اثر مسدود شدن منافذ پوست ایجاد میشوند. چربی، آلودگی، لوازم آرایشی و سلول های مرده میتوانند در منافذ جمع شوند و منافذ را مسدود کنند. سر این نوع از جوش، برعکس جوشهای سرسیاه، بسته است و بصورت یک برجستگی در زیر پوست ظاهر میشود. این جوشها معمولا سر سفیدی دارند و چرکی هستند، اما به دلیل سرِ بسته خود به راحتی قابل تخلیه نیستند و تخلیه آنها با دست ممکن است به پوست آسیب بزند.

بیشتر بخوانید: نحوه پاکسازی پوست در ۶ مرحله

جوش های التهابی

این نوع از اکنه، ظاهری ملتهب و قرمز دارد. در شکل گیری این نوع از جوش، علاوه بر چربی و سلول های مرده، باکتری ها نیز نقش دارند. باکتری ها با ایجاد عفونت در اعماق منافذ پوست، باعث ایجاد جوش های ملتهب میشوند که معمولا دردناک نیز هستند. جوش های التهابی معمولا با چرک همراه هستند و ظاهری قرمز و برامده دارند.

انواع مختلف جوش التهابی:

پاپول ها

پاپول ها انواعی از جوشهای التهابی هستند که به آنها سفت دانه نیز گفته میشود. این نوع اکنه تجمع چربی در منافذ پوست و فعالیت نوعی باکتری بنام پروپیونی ایجاد میشود. پاپول ها بافت سفتی دارند و نسبت به لمس حساس هستند. پوست اطراف این عارضه معولا صورتی رنگ است.

پاپول ها معمولا چرکی نیستند اما باکتری مولد آنها میتواند در نواحی دیگر پوست نیز پخش شود؛ بنابراین ترکاندن این نوع جوش یا دست زدن به آن ممکن است آن را در نواحی دیگر پوست گستردش دهد.

درمان پاپول: برای درمان پاپول معمولا از بنزوئیل پروکسید استفاده میشود. این ترکیب میتواند باکتری مولد پاپول را از بین ببرد و التهاب را بهبود دهد. رتینوئید های موضعی و آنتی بوتیک ها نیز ممکن است توسط پزشک برای درمان پاپول ها تجویز شود.

پاسچول ها یا جوش چرکی

پاسچول ها انواعی از اکنه التهابی هستند که همانند پاپول ها، زیر پوست شکل میگیرند اما برخلاف پاپول ها چرکی هستند و سرِ چرکی آنها روی سطح پوست نمایان است. پاسچول ها ممکن است علاوه بر صورت، در نواحی مختلف بدن مانند کمر، سینه، بازو و پا دیده شوند.

پاسچول ها معمولا دردناک هستند و پوست اطراف آنها قرمز و ملتهب است. این نوع از جوش به هیچ عنوان نباید با دست و فشار تخلیه شود، زیرا ممکن است سایر نواحی پوست را نیز آلوده کند.

درمان پاسچول ها: برای درمان پاسچول ها معمولا از ترکیباتی مانند بنزوئیل پروکسید، سالیسیلیک اسید و کرم های کورتیزون استفاده میشود. پزشک ممکن است برای درمان پاسچول ها، آنتی بیوتیک های مناسب را تجویز کند.

ندول یا گره های پوستی

ندول ها زمانی ایجاد میشوند که منافذ مسدود شده یا ملتهب دچار عفونت گسترده تری میشوند. ندول ها عمق زیادی در پوست دارند و معمولا دردناک و ملتهاب هستند.

ندول ها از جوش های وخیم هستند و به این علت که در عمق پوست ریشه دارند نمیتوان آنها را با درمان های خانگی از بین برد. ندول ها عفونی هستند و در بسیاری از مواقع جای زخم روی پوست بجای میگذارند؛ بنابراین بهتر است بطور تخصصی توسط پزشک درمان شوند.

درمان ندول ها: پزشک ممکن است برای درمان این نوع اکنه از ترکیباتی مانند بنزوئیل پروکسید، سالیسیلیک اسید، آنتی بیوتیک های قوی و رتینوئید ها استفاده کند. در صورت عمقی و وخیم بودن این عارضه از درمان های دیگری مانند لایه برداری و لیزردرمانی استفاده میشود.

کیست

کیست زمانی ایجاد میشود که منافذ پوست توسط چربی، باکتری ها و سلول های مرده پوست مسدود میشوند. این مسدود شدگی در عمق پوست اتفاق میوفتد و کیست ها حتی از ندول ها نیز عمیق تر هستند. کیست ها معمولا اندازه بزرگی دارند، قرمز یا سفید هستند و نسبت به لمس حساس اند. کیست ها بزرگ ترین انواع جوش هستند و معمولا احتمال باقی ماندن جای آنها از بقیه انواع اکنه بیشتر است.

درمان کیست: درمان کیست معمولا دشوار است و باید تحت نظر پزشک انجام شود. پزشکان برای مبارزه با کیست معمولا از رتینوئید ها و آنتی بیوتیک های خوراکی مانند تتراسایکلین، ماینوسایکلین، داکسی سایکلین و اریتورمایسین استفاده میکنند. برای درمان کیست ممکن است به درمان های تخصصی تر و کلینیکی نیز نیاز باشد.

تفاوت جوش خفیف، متوسط و شدید چیست ؟

شدت آکنه می تواند متفاوت باشد و پزشکان بین انواع خفیف، متوسط و شدید آکنه تمایز قائل می شوند. انواع التهابی و غیر التهابی آکنه نیز وجود دارد. آکنه غیرالتهابی نوع خفیف تری است که بیشتر مردم به جای آکنه از آن به عنوان “جوش سر سیاه” یاد می کنند.

آکنه خفیف:

اگر فقط چند جوش آکنه وجود داشته باشد یا اصلاً وجود نداشته باشد، آکنه به عنوان خفیف توصیف می شود.افرادی که آکنه خفیف دارند ، جوش های سرسیاه یا سر سفید دارند. رنگ تیره جوش های سرسیاه به علت باز بودن این نوع جوش ها است و رنگدانه پوست ملانین با اکسیژن موجود در هوا واکنش می دهد. جوش های سرسفید بسته هستند و سر سفید یا زرد دارند. هرچه چربی بیشتری جمع شود، احتمال تکثیر باکتری ها و ایجاد آکنه التهابی بیشتر می شود.

آکنه متوسط:

افرادی که آکنه متوسط دارند، جوش های آکنه به طور قابل توجهی بیشتر است. جوش های ملتهب “پاپول” (برجستگی های کوچک) یا “پوستول” (پر از چرک زرد) نامیده می شوند.

آکنه های شدید:

افرادی که دارای اشکال شدید آکنه هستند، پاپول ها و جوش های زیادی و همچنین ندول ها روی پوست خود دارند. این ندول ها اغلب قرمز و دردناک هستند. آکنه ممکن است منجر به زخم شود.

درمان آکنه خفیف در مقابل متوسط

درمان آکنه شما به این بستگی دارد که آکنه شما به عنوان آکنه خفیف ، متوسط و شدید تشخیص داده شود. متخصص پوست می تواند به شما در ایجاد یک برنامه درمانی فردی کمک کند که بر اساس سبک زندگی، نوع پوست و نگرانی های پوستی شما باشد.

درمان تخصصی آکنه معمولاً تا زمانی که آکنه شما متوسط در نظر گرفته نشود، رخ نمی‌دهد. آکنه خفیف اغلب با یک رژیم مراقبت از پوست قابل درمان است. متخصص پوست شما پاک کننده های دارویی یا مرطوب کننده ها را پیشنهاد می کند. محصولاتی که ممکن است توسط متخصص پوست شما تجویز شود شامل محصولاتی هستند که حاوی بنزوئیل پراکسید، اسید سالیسیلیک یا الکل و استون هستند. همچنین نوع پاک کننده و یا مرطوب کننده دارویی با توجه به رنگ پوست و محرک های آکنه شما تعیین می شود. همچنین حفظ یک رژیم غذایی متعادل و ایجاد عاداتی که استرس را به حداقل می رساند نیز در پیشگیری و درمان آکنه شما مفید است.

عوارض جوش صورت

جوش صورت علاوه بر اینکه در زیبایی پوست صورت و بدن شما تاثیرگذار است از دیگر مواردی که می توان برای عوارض جوش صورت نام برد تاثیر آن بر اعتماد به نفس فرد می باشد. علاوه بر این با لمس کردن، خاراندن، فشار دادن جوش ها باعث تحریک ناحیه جوش و سرایت آن به دیگر نقاط پوست خواهد شد.

درمان خانگی جوش

استفاده از برخی ترکیبات و انجام برخی مراقبت ها به شما کمک میکند تا جوش های خود را بهبود دهید و از بروز جوش های بیشتر پیشگیری کنید.

• پوست خود را مرتب شستشو دهید. بطور معمول پوست باید روزی ۲ مرتبه، یکبار صبح و یکبار شب با شوینده مناسب شسته شود.
• هرگز با آرایش نخوابید. ترکیبات آرایشی، حتی اگر گیاهی باشند نیز میتوانند در هنگام خواب به عمق منافذ پوست نفوذ کنند.
• از کرم ها و شوینده های حاوی سالیسیلیک اسید، روغن درخت چای، چای سبز و بنزوئیل پروکسید استفاده کنید.
• برای جلوگیری از جوشهای زیرپوستی و سرسیاه، هر هفته پوست خود را لایه برداری و پاکسازی کنید.
• میتوانید برای بهبود التهاب جوش، کمی عسل را به مدت ۳۰ دقیقه روی جوش قرار دهید و سپس بشویید.
• جوش ها را با دست نترکانید و روی آنها دست نکشید.
• برای تسکین التهاب و قرمزی، مقداری ژل آلوورا را روی پوست قرار دهید و بگذارید تا ۱۵ دقیقه بماند.
• رژیم غذایی سالمی داشته باشید. خوراکی های چرب، شکلات و شیرینی احتمال جوش زدن را افزایش میدهد.

سوالات متداول