وجود توده های کوچک و بزرگ، در هرجای بدن که تشخیص داده شود، نگران کننده است. البته این نگرانی اصلا بیجا نیست؛ زیرا همواره احتمال سرطانی بودن توده ها وجود دارد. توده های زیر بغل، پدیده ای بسیار شایع در بین زنان و مردان هستند که معمولا در اثر تورم غده های لنفاوی در زیر بغل ایجاد می شوند. اما این تنها علت آن نیست! موارد دیگری نیز ممکن است منجر به تشکیل توده در زیر بغل شوند که خیلی از آن ها نیاز به درمان فوری دارند.
در ادامه این مقاله با علت های مختلف ایجاد توده های زیر بغل، انواع و روش های درمان آن آشنا خواهید شد…
توده زیر بغل چیست؟
در حالت کلی، وقتی از عارضه ی توده زیر بغل صحبت می کنیم، هدف ما هرگونه برآمدگی و تورم در ناحیه ی زیر بغل است. این توده ها که می توانند در ابعاد مختلفی ظاهر شوند، معمولا ناشی از بزرگ شدن و تورم حداقل یکی از غده های لنفاوی در زیر بغل هستند.
تورم غدد لنفاوی زیر بغل
غدد لنفاوی به شکل بیضی های کوچکی هستند که در سرتاسر سیستم لنفاوی بدن وجود داشته و نقش بسیار مهمی را در سیستم ایمنی بدن ایفا می کنند.
توده های زیر بغل ممکن است بسیار کوچک و یا به شکل نگران کننده ای بزرگ باشند. این توده ها معمولا به دلیل عفونت و یا تحریک ناشی از اصلاح موهای زائد و مصرف محصولات ضد تعریق ایجاد می شوند. به هر حال، وجود توده زیر بغل می تواند هشداری جدی درباره ی وضعیت سلامتی باشد!
تورم غدد لنفاوی زیر بغل یا لنفادنیت، می تواند نشانه ی ابتلا به عفونت، بیماری های خود ایمنی و یا سرطان باشد. البته ناگفته نماند در بیشتر مواقع تورم غدد لنفاوی زیر بغل نشانه ی سرطان نیست. اما برای مطمئن شدن باید معاینات پزشکی لازم انجام شوند.
علت توده های زیر بغل
در بیشتر مواقع توده های زیر بغل، بی خطر بوده و در اثر رشد غیرطبیعی بافت این ناحیه ایجاد می شوند. با این حال همانطور که گفته شد، ممکن است این توده ها به علت یک بیماری اساسی تر در بدن ظاهر شده باشند. بنابراین نمی توان با این فکر که توده ها خود به خود برطرف می شوند، برای تشخیص علت آن ها اقدامی نکرد! شما هر زمان که با وجود توده ای غیر طبیعی در بدن خود مواجه شوید، باید برای شناسایی آن به پزشک مراجعه کنید.
رایج ترین علت های بوجود آمدن توده در زیر بغل عبارت اند از:
- عفونت های ویروسی یا باکتریایی
- لیپوما (غده های خوش خیم چربی)
- فیبروآدنوم
- آلرژی
- واکنش به برخی از واکسن ها
- غده های چرکی
- عفونت هی قارچی
- سرطان سینه
- سرطان سیستم لنفاوی
- سرطان خون
- لوپوس و یا سایر بیماری های خودایمنی
توده های زیر بغل در زنان
توده های زیر بغل ممکن است در تمام سنین و برای آقایان و خانم ها رخ دهد. وجود این توده ها در خانم ها، یک احتمال خطرناک اضافه بر آقایان دارد و آن هم، سرطان سینه است. به همین دلیل، همیشه و به صورت جدی به خانم ها توصیه می شود که معاینات شخصی خود را ماهانه انجام داده و هرگونه مورد غیرطبیعی را سریعا با پزشک در میان بگذارند.
البته این مورد را نیز به خاطر داشته باشید، که بهتر است از رفتار وسواس گونه بپرهیزید. برای مثال در طول چرخه ی قاعدگی به دلیل تغییرات و نوسانات هورمونی، سینه ها ممکن است متورم شده یا دچار درد شوند. این ها مواردی طبیعی هستند که نیازی نیست درباره ی آنها نگران شوید. بهترین زمان انجام معاینه ی شخصی که نتایج قابل اطمینان تری به ما می دهد، حدود یک تا سه روز بعد از پایان پریود است.
زمینه خطرساز دیگری که در خانم ها وجود دارد، بروز توده های چرکی است. این توده ها ممکن است در اثر تجمع چربی یا عفونت در اطراف فولیکول های مو، در قسمت سینه و زیر بغل خانم ها ایجاد شوند. علاوه بر این، معمولا دردناک هستند و درون آن ها با چرک یا مایع عفونی پر شده است.
مصرف دخانیات، سابقه ی خانوادگی و چاقی، مواردی هستند که خطر ایجاد توده های چرکی را بالا می برند. با این وجود، علت قطعی این عارضه ناشناخته بوده و احتمالا نوسانات هورمونی و یا واکنش های سیستم ایمنی نیز در ابتلا به آن نقش دارند.
اگرچه توده های چرکی در آقایان نیز می تواند ایجاد شود، اما در بین زنان بیشتر اتفاق می افتد.
بیشتر بخوانید : پریود نامنظم در دختران
توده های زیر بغل در بارداری
توده هایی که در دوران بارداری در زیر بغل تشکیل می شوند، معمولا خطرناک نیستند. در واقع بافت سینه می تواند در نواحی اطراف آن گسترش پیدا کند. در مواقعی نیز ممکن است به علت تجمع شیر مادر در آن ها، دچار بروز عفونت یا احساس درد شوند.
این توده ها در حالت عادی، بعد از پایان دوران بارداری و یا شیردهی از بین خواهند رفت.
با این حال درصدی از احتمال خطر همیشه درباره ی توده ها وجود دارد. به همین دلیل توصیه می شود هر زمان متوجه وجود توده در ناحیه زیر بغل خود شدید، با متخصص مشورت نمایید.
برخی از نمونه های رایج علت تشکیل توده زیر بغل در مردان
در خیلی از مواقع تشکیل این توده ها به علت تغییرات در روند زندگی افراد می باشد که این عوامل در بدن خانم ها و آقایان وجود داشته و برخی از این علائم در بدن مردان رایج تر است که در زیر به بررسی هر کدام از این نمونه ها می پردازیم:
آلرژی به داروی خاص و یا واکسیناسیون: در مواقعی واکسیناسیون مردان منجر به ایجاد بر آمدگی های کوچکی در زیر بغل شده که از جمله این واکسن ها به آنفولانزا میتوان اشاره کرد. معمولا این برآمدگی ها ادامه دار نبوده و بصورت جدی نمی باشد، اما زمانیکه منجر به علائمی مانند تب در فرد شود و یا چند روز به طول کشد، با پزشک خود تماس گرفته تا اطمینان حاصل نمایید که این موضوع ناشی از عوارض واکسن بوده و عفونتی در بدن شما ایجاد نشده است. علاوه بر این مورد ممکن است اشخاص با شروع داروی جدید، دچار توده در زیر بغل شوند که در این مواقع نیز باید با پزشک خود تماس گرفته تا در صورت نیاز داروی خود را عوض نمایید.
لیپوم: لیپوم ها توده های چربی غیر سرطانی می باشند که بصورت آهسته رشد می کنند و می توانند در زیر بغل ظاهر شوند. این توده ها نسبتا کوچک بوده که معمولا تا قطر ۲ اینچ است و بی ضرر می باشد. توده های لیپوم سفت و لاستیکی بوده و با انگشت حرکت می کنند. این توده ها در صورتی که در مجاورت با اعصاب باشند و یا فشار بر روی آن ایجاد کنند، منجر به درد و ناراحتی می شوند و در غیر این صورت خطرناک نیستند. شما می توانید در صورت داشتن ظاهر بد و یا ایجاد درد در هنگام فعالیت ورزشی، این توده ها را با کمک جراحی خارج نمایید.
گره عضلانی: در مواقعی که فرد فعالیت بیش از حد ورزشی دارد، ممکن است گره های عضلانی ایجاد شده که منجر به ایجاد تورم یا توده در زیر بغل مردان شود. این گره های عضلانی بدون نیاز به درمان پزشک قابلیت برطرف شدن داشته و در صورت نیاز می توانید با استراحت و انجام ندادن فعالیت ورزشی، منجر به تسریع در روند بهبودی شوید. در صورت ادامه دار بودن تورم، می توانید با پزشک خود تماس حاصل نمایید.
فولیکولیت: به زمانی که فولیکول موی زیر بغل ملتهب شود و مو در زیر پوست گیر کند می گویند که در مواقع اصلاح بدن و یا برخورد لباس با آن، منجر به ایجاد درد و حس ناخوشایند می شود. این بر آمدگی ها همراه با درد و یا احساس خارش و سوزش می باشد و در مواقعی با کمپرس گرم و مرطوب برای چند روز، کاهش می یابد. با کمک صابون های آنتی باکتریال می توانید ناحیه ملتهب را شستشو دهید و در صورت از بین نرفتن التهاب، پزشک ممکن است داروهای ضد قارچی و یا آنتی باکتریال به شما تجویز نماید.
هیدرانیت چرکی: این پدیده در آقایان غیر معمول بوده ولی در مواقعی مردان با گرفتگی غدد عرق و مسدود شدن و ملتهب شدن فولیکول های مو همراه می باشند که در نهایت منجر به توده های زیر بغل می شود. علت این انسداد ها مشخص نبوده، اما عفونت نمی باشد و ممکن است به دلیل عواملی مانند ژنتیک، سیگار کشیدن، هورمون ها، اضافه وزن و یا ضعف سیستم ایمنی شخص باشد. این برجستگی ها می تواند بصورت کوچک و جوش مانند بر روی پوست ظاهر شده و یا بصورت عمیق در پوست رشد کنند و تبدیل به توده های دردناک و سفت شوند که خارش دار می باشند. در مواقعی این توده ها می توانند با ایجاد تونل هایی که چرک را نشت می دهند، در زیر پوست به یکدیگر متصل شوند. در صورت ادامه دار بودن آن می توانید به پزشک مراجعه نمایید.
بیشتر بدانید: کیست بارتولن چیست؟
علائم توده های زیر بغل
بارزترین نشانه ای که خبر از وجود توده زیر بغل می دهد، خود توده است! این توده ها می توانند در اندازه های مختلف از خیلی کوچک تا خیلی بزرگ، ایجاد شوند. بافت آنها، براساس علت تشکیل آنها متفاوت است. مثلا: توده های کیستی، عفونی و یا چربی معمولا هنگام لمس بافت نرمی دارند. در حالیکه فیبروآدنوم ها و توده های سرطانی، بافت سفت تری داشته و جابجا نمی شوند.
اگر توده های زیر بغل دردناک باشند، ممکن است به علت عفونت و یا واکنش های آلرژیک باشند. عفونت غدد لنفاوی نیز می تواند منجر به تشکیل توده های دردناک شود.
در صورتی که توده ها ناشی از عفونت باشند، علائم زیر را به همراه دارند:
- التهاب غده های لنفاوی در سایر نقاط بدن
- تب
- تعریق شبانه
توده هایی که اندازه ی آن ها متغیر است و از جای خود تکان نمی خورند، ممکن است مربوط به موردی خطرناک تر باشند. از جمله:
- سرطان سینه
- سرطان لنفوم
- سرطان خون
آزمایشات لازم برای تشخیص توده در زیر بغل
در هنگامی که شما متوجه تغییراتی در غدد زیر بغل خود شدید، نیاز است به پزشک مراجعه نمایید تا پزشک متخصص با بررسی این توده ها و پرسش در مورد وضعیت عمومی شما، به تشخیص آن بپردازد. پزشک ممکن است در مورد تجربه درد و یا ناراحتی شما اطلاعاتی کسب کرده و یا نیاز به معاینه بدن شما داشته باشد. در این هنگام با کمک لمس و یا ماساژ ناحیه متورم شده، از بافت و قوام آن مطلع می شود. پزشک با کمک معاینه ساده اولیه نیز از جدی بودن و علت این توده ها اطلاعات لازم را بدست می آورد و برای تعیین بیشتر وضعیت توده ها می تواند از آزمایشات جانبی جهت بررسی مواردی مانند سرطان، آلرژی و عفونت استفاده نماید. همچنین این برآمدگی ها ممکن است در طول زمان نیز تغییر کرده و پزشک از شما درخواست کند که تغییرات آن را زیر نظر قرار دهید.
آزمایشات مورد نیاز برای پزشک شامل موارد زیر است:
- تصویربرداری با کمک سی تی اسکن و یا MRI
- تست آلرژی
- آزمایش بیوپسی، نمونه برداری قسمت کوچکی از توده برای بررسی آزمایشگاهی آن
- کشت مایعات داخل توده برای تشخیص عفونت
- ماموگرافی برای تصویربرداری بهتر از توده
- آزمایش خون و شمارش تعداد پلاکت ها، گلبول های سفید و قرمز برای بررسی عفونت در بدن
هر توده ای سرطان است؟!
توده های زیر بغل،به ندرت سرطانی هستند. این توده ها عمدتا در اثر تورم غده های لنفاوی ایجاد می شوند. غده های لنفاوی در بدن نقش فیلتر را داشته و موادی که برای بدن مضر هستند را جذب و خنثی می کنند. بروز تورم در محدوده ی غدد لنفاوی، به این معنا است که بدن یک حمله یا عفونت را شناسایی کرده و در حال جنگیدن با آن است. این امر همیشه به معنای ابتلا به سرطان نبوده و ممکن است ناشی از سایر علت هایی باشد که قبل تر به آنها اشاره کردیم.
درمان توده های زیر بغل
موثرترین و مناسب ترین روش درمان توده های زیر بغل، نیاز به تشخیص علت اصلی دارد. بنابراین به روش درمانی که پزشک شما بعد از انجام معاینات و آزمایش های مربوطه برای شما تجویز می کند، اعتماد کنید. اگر توده ایجاد شده در بدن شما ناشی از عفونت های ویروسی و باکتریایی باشد،معمولا برای درمان آن از آنتی بیوتیک های خوراکی استفاده می شود. در صورتیکه بعد از چند روز مصرف، توده های زیر بغل از بین نرفته و یا شروع به کوچک تر شدن نکنند، شاید نیاز به دریافت آنتی بیوتیک های تزریقی داشته باشند.
اگر واکنش های آلرژیک و حساسیت های مختلف موجب بوجود آمدن توده های زیر بغل شده باشند، باید با مصرف داروهای ضد حساسیت برطرف شوند.
خوشبختانه در بیشتر مواقع، توده های زیر بغل نیاز به درمان خاصی ندارند و فقط با مراقبت های جزیی برطرف می شوند. اگر تشخیص پزشک از وضعیت شما به این شکل بود، می توانید از راهکار های خانگی مثل کمپرس گرم و یا مصرف مسکن های در دسترس و مورد تایید پزشک استفاده کنید.
انواعی از توده های زیر بغل که نیاز به درمان ندارند موارد زیر هستند:
- توده های غیرسرطانی
- عفونت های ویروسی
اگر توده زیر بغل شما بعنوان یک توده سرطانی شناسایی شود، بنابر توصیه ی متخصص ممکن است نیاز به روش های شیمی درمانی، پرتو درمانی یا جراحی داشته باشید.
