توده یا رشد سلول های غیر طبیعی در مغز شما باعث به وجود آمدن تومور مغزی می‌شود.
انواع مختلفی از تومورهای مغزی وجود دارد. برخی از تومورهای مغزی غیر سرطانی یا خوش خیم هستند و برخی دیگر ممکن است سرطانی (بدخیم) باشند. تومورهای مغزی می توانند از مغز شما شروع شوند (تومورهای مغزی اولیه) و یا می تواند به عنوان سرطان در قسمت های دیگر بدن شما شروع به رشد کند و به مغز گسترش یابد که به آن‌ها تومورهای مغزی ثانویه (متاستاتیک “metastatic”) گفته می‌شود.
تومور های مغزی می‌توانند با سرعت متفاوت رشد کنند. سرعت رشد و همچنین محل تومور مغزی تعیین می کند که چگونه بر عملکرد سیستم عصبی شما تأثیر بگذارد.
روش های درمان تومور مغزی به نوع تومور مغزی شما و همچنین اندازه و محل آن بستگی دارد.
انواع تومور مغزی
- نوروم آکوستیک (Acoustic neuroma)
- آستروسیتوم (Astrocytoma)
- متاستازهای مغزی (Brain metastases)
- کارسینوم شبکه کوروئید (Choroid plexus carcinoma)
- کرانیوفارنژیوم (Craniopharyngioma)
- تومورهای جنینی (Embryonal tumors)
- اپاندیموما (Ependymoma)
- گلیوبلاستوما (Glioblastoma)
- گلیوما (Glioma)
- مدولوبلاستوما (Medulloblastoma)
- مننژیوم (Meningioma)
- الیگودندروگلیوما (Oligodendroglioma)
- تومورهای مغزی کودکان (Pediatric brain tumors)
- پینئوبلاستوم (Pineoblastoma)
- تومورهای هیپوفیز (Pituitary tumors)
علائم تومور مغزی
نشانه ها و علائم وجود تومور مغزی بسیار متفاوت است و به مواردی از جمله اندازه، محل و سرعت رشد تومور مغزی بستگی دارد.
علائم و نشانه های شایع ناشی از تومورهای مغزی شامل موارد زیر می‌باشد:
- شروع سردرد های جدید و یا تغییر در الگوی سردرد
- سردردهایی که به تدریج بیشتر و شدیدتر می شوند
- حالت تهوع یا استفراغ
- مشکلات بینایی، مانند تار دیدن، دوبینی یا از دست دادن دید محیطی
- از دست دادن تدریجی حس یا حرکت در بازو یا پا
- مشکل در حفظ تعادل
- مشکلات گفتاری
- احساس خستگی بسیار
- سردرگمی در امور روزمره
- مشکل در تصمیم گیری
- ناتوانی در پیروی از دستورات ساده
- تغییر شخصیت یا رفتار
- تشنج، به خصوص در افرادی که سابقه تشنج ندارند
- مشکلات شنوایی
بیشتر بخوانید: درمان ریزش مو
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر علائم و نشانه‌هایی که در بالا ذکر شد را دارید، به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
علل به وجود آمدن تومور مغزی
تومورهای مغزی که از خود مغز شروع شده‌اند
تومورهای اولیه مغز از خود مغز یا در بافت های نزدیک به آن، مانند غشای پوشاننده مغز (مننژ)، اعصاب جمجمه، غده هیپوفیز یا غده صنوبری شروع می‌شوند.
زمانی که سلول های طبیعی تغییراتی (جهش) در DNA خود ایجاد کنند، تومورهای مغزی اولیه شروع می شوند. DNA سلول، دارای دستورالعمل هایی می‌باشد که به سلول می‌گوید چه کاری را انجام دهد. جهش ها باعث می‌شوند سلول به سرعت رشد کرده و تقسیم شوند و درست زمانی که سلول های سالم می میرند، آن‌ها باقی بمانند و به زندگی خود ادامه دهند. در نتیجه توده ای از سلول های غیر طبیعی به وجود می‌آید است که تومور را تشکیل می دهد.
در بزرگسالان، تومورهای مغزی اولیه بسیار کمتر از تومورهای ثانویه مغزی هستند که در تومور های ثانویه، سرطان از جای دیگری شروع شده و به مغز گسترش می یابد.
انواع مختلفی از تومورهای اولیه مغز وجود دارد. هر کدام نام خود را از نوع سلول هایی که باعث این تومور شده‌اند، گرفته‌اند. مانند:
گلیوما ها (Gliomas): این تومورها از مغز یا نخاع شروع می شوند و شامل آستروسیتوما، اپاندیموم، گلیوبلاستوما، اولیگوآستروسیتوما و الیگودندروگلیوما هستند.
مننژیوم (Meningiomas): مننژیوم توموری است که از غشاهایی که مغز و نخاع شما را احاطه کرده اند (مننژها) ایجاد می شود. بیشتر مننژیوم ها غیرسرطانی هستند.
نوروم آکوستیک “Acoustic neuromas” (شوانوما “schwannomas”): اینها تومورهای خوش خیمی هستند که روی اعصاب کنترل کننده تعادل و شنوایی منتهی به گوش داخلی به مغز ایجاد می شوند.
آدنوم هیپوفیز(Pituitary adenomas): اینها تومورهایی هستند که در غده هیپوفیز در پایه مغز ایجاد می شوند. این تومورها می توانند بر هورمون های هیپوفیز و در سراسر بدن تأثیر بگذارند.
مدولوبلاستوما (Medulloblastomas): این تومورهای سرطانی مغزی بیشتر در کودکان دیده می شود، البته ممکن است در هر سنی هم ایجاد شوند. مدولوبلاستوما از قسمت تحتانی پشت مغز شروع می شود و تمایل دارد از طریق مایع نخاعی پخش شود.
تومورهای سلول زایا (Germ cell tumors): تومورهای سلول زاینده ممکن است در دوران کودکی ایجاد شوند، جایی که بیضه ها یا تخمدان ها تشکیل می شوند. اما گاهی اوقات تومورهای سلول زایای دیگر قسمت های بدن مانند مغز را تحت تاثیر قرار می دهند.
کرانیوفارنژیوم(Craniopharyngiomas): این تومورهای نادر در نزدیکی غده هیپوفیز مغز شروع می شوند که هورمون هایی ترشح می کند که بسیاری از عملکردهای بدن را کنترل می کنند. همانطور که کرانیوفارنژیوما به آرامی رشد می کند، می تواند غده هیپوفیز و سایر ساختارهای نزدیک مغز را تحت تاثیر قرار دهد.
سرطانی که از جای دیگری شروع می شود و در نهایت به مغز سرایت می کند
تومورهای مغزی ثانویه (متاستاتیک) تومورهایی هستند که در نتیجه سرطانی ایجاد می شوند که در جای دیگری از بدن شما شروع به رشد کرده است و سپس به مغز شما گسترش می‌یابد (متاستاز).
تومورهای ثانویه مغزی اغلب برای افرادی رخ می دهد که سابقه سرطان دارند. به ندرت، تومور متاستاتیک مغز ممکن است اولین علامت از سرطانی باشد که در جای دیگری از بدن شما شروع شده است.
در بزرگسالان، تومورهای ثانویه مغزی بسیار شایع تر از تومورهای مغزی اولیه هستند.
هر سرطانی می تواند به مغز سرایت کند، اما انواع رایج آن عبارت‌اند از:
- سرطان پستان
- سرطان روده بزرگ
- سرطان کلیه
- سرطان ریه
- ملانوما (Melanoma)
عوامل موثر در ایجاد تومور مغزی
در بیشتر افرادی که به تومورهای اولیه مغزی مبتلا می‌شوند، مشخص نیست که علت به وجود آمدن تومور چه چیزی بوده است. اما پزشکان عواملی را شناسایی کرده اند که ممکن است خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش دهد.
عوامل موثر شامل موارد زیر می‌شود:
قرار گرفتن در معرض تشعشعات: افرادی که در معرض نوعی تشعشع به نام پرتوهای یونیزان قرار گرفته اند، خطر ابتلا به تومور مغزی در آن‌ها افزایش می‌یابد. از نمونه های پرتوهای یونیزان می‌توان به پرتودرمانی اشاره کرد. از پرتودرمانی برای درمان سرطان استفاده می‌شود، همچنین برای قرار گرفتن در معرض تشعشعات ناشی از بمب های اتمی نیز استفاده می شود.
سابقه خانوادگی تومورهای مغزی بخش کوچکی از تومورهای مغزی در افرادی با سابقه خانوادگی تومورهای مغزی یا سابقه خانوادگی سندرم های ژنتیکی که خطر ابتلا به تومورهای مغزی را افزایش می دهند، رخ می دهد.
