هرآنچه که باید در مورد نوروم آکوستیک (Acoustic neuroma) بدانید

نوروم آکوستیک که به عنوان شوانوم دهلیزی (vestibular schwannoma) نیز شناخته می‌شود و یکی از انواع تومور مغزی می‌باشد. این تومور غیرسرطانی که معمولاً رشد آهسته‌ای دارد، بر روی عصب اصلی (دهلیزی) منتهی به گوش داخلی به مغز ایجاد می‌شود. شاخه های این عصب به طور مستقیم بر تعادل و شنوایی شما تأثیر می گذارد و فشار ناشی از نوروم آکوستیک می تواند باعث کاهش شنوایی شود.

سلول های شوان که این عصب را می پوشانند معمولاً باعث ایجاد تومور نوروم آکوستیک می‌شوند. این تومور به کندی رشد می کند یا اصلاً رشد نمی کند. به ندرت، ممکن است که آن به سرعت رشد کند و بزرگ شود و حتی به اندازه ای برسد که به مغز فشار بیاورد و باعث اختلال در عملکردهای حیاتی شود.

روش های درمان‌ نوروم آکوستیک شامل نظارت منظم مغز، پرتودرمانی و برداشتن تومار به کمک جراحی است.

علائم تومور نوروم آکوستیک

علائم و نشانه های نوروم آکوستیک اغلب به راحتی قابل فراموشی است و ممکن است سال ها طول بکشد تا ایجاد شوند. آنها معمولاً به دلیل تأثیرات تومور بر روی اعصاب شنوایی و تعادل رخ می دهند. فشار ناشی از تومور بر روی اعصاب مجاور کنترل کننده عضلات صورت و حس (اعصاب صورت و سه قلو)، عروق خونی مجاور یا ساختارهای مغز نیز ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی شود.

همانطور که تومور رشد می کند، ممکن است علائم و نشانه های قابل توجه یا شدیدتری ایجاد کند.

علائم و نشانه های رایج نوروم آکوستیک عبارت‌اند از:

• از دست دادن شنوایی، معمولاً به صورت تدریجی طی ماه ها تا سال ها بد وبدتر می شود. البته در موارد نادری ممکن است سریعا و به طور ناگهانی رشد کند.
• وزوز شنیدن در کنار گوش
• عدم ثبات یا نداشتن تعادل
• سرگیجه
• بی حسی در صورت و داشتن ضعف یا از دست دادن قدرت حرکت در عضلات

در موارد نادر، نوروم آکوستیک ممکن است به اندازه کافی بزرگ شود که ساقه مغز را فشرده کند و تهدید کننده برای ادامه زندگی باشد.

چه زمانی به پزشک متخصص مراجعه کنید

اگر متوجه کاهش شنوایی در یک گوش، زنگ زدن در گوش یا مشکل در تعادل خود شدید به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص زودهنگام نوروم آکوستیک ممکن است به جلوگیری از بزرگ شدن تومور کمک کند تا بتوان از ایجاد عواقب جدی مانند کاهش شنوایی جلوگیری کرد.

علل به وجود آمدن تومور نوروم آکوستیک

علت تومور نوروم آکوستیک را می توان به مشکلی در یک ژن در کروموزوم ۲۲ مرتبط کرد. به طور معمول، این ژن یک پروتئین سرکوبگر تومور تولید می کند که کمک می کنند سلول های شوان پوشاننده اعصاب رشد کنند و همچنین رشد آن‌ها را نیز کنترل می‌کند.

کارشناسان علت بروز این مشکل در ژن را نمی دانند. در بیشتر موارد نوروم آکوستیک، هیچ علت شناخته شده ای وجود ندارد. این ژن معیوب در نوروفیبروماتوز نوع ۲ نیز به ارث می رسد، یک اختلال نادر که معمولاً شامل رشد تومورها بر روی اعصاب شنوایی و تعادل در دو طرف سر شما می شود (شوانوم دهلیزی دو طرفه).

عوامل موثر در ایجاد تومور نوروم آکوستیک

نوروفیبروماتوز (Neurofibromatosis) نوع ۲

تنها عامل خطر تایید شده برای نوروم آکوستیک داشتن والدینی با اختلال ژنتیکی نادر نوروفیبروماتوز نوع ۲ است. اما بازهم با این حال، نوروفیبروماتوز نوع ۲ تنها حدود ۵ درصد از موارد نوروم آکوستیک را تشکیل می دهد.

یکی از مشخصه های نوروفیبروماتوز نوع ۲ ایجاد تومورهای غیرسرطانی بر روی اعصاب شنوایی و تعادل در دو طرف سر و همچنین روی سایر اعصاب است.

نوروفیبروماتوز نوع ۲ (NF2) به عنوان یک اختلال اتوزومال غالب شناخته می شود، به این معنی که جهش می تواند تنها توسط یکی از والدین (ژن غالب) منتقل شود. هر فرزند والدین مبتلا ۵۰ تا ۵۰ شانس دارد که آن را به ارث ببرد.

بیشتر بخوانید: تومور مننژیوم مغزی چیست

عوارض تومور نوروم آکوستیک

نوروم آکوستیک می‌تواند باعث انواع عوارض دائمی شود، مانند:

• از دست دادن شنوایی
• بی حسی در صورت
• مشکلات تعادل
• شنیدن صدای زنگ در گوش

تومورهای بزرگ ممکن است روی ساقه مغز شما فشار بیاورند و از جریان طبیعی مایع بین مغز و نخاع (مایع مغزی نخاعی) جلوگیری کنند. در این حالت، مایع می تواند در سر شما جمع شود (هیدروسفالی) و فشار داخل جمجمه شما را افزایش می دهد.

تشخیص تومور نورومای آکوستیک

اغلب اولین قدم در تشخیص و درمان  نورومای آکوستیک، معاینه فیزیکی کامل، از جمله معاینه گوش، می‌باشد.

اغلب در مراحل اولیه به سختی می‌توان نوروم آکوستیک را تشخیص داد، زیرا علائم و نشانه های آن ممکن است به راحتی از بین بروند و در طی مدت زمان طولانی به کندی ایجاد شوند.

پس از پرسیدن سوالاتی در مورد علائم شما، پزشک معاینه گوش انجام می دهد. پزشک ممکن است آزمایش های زیر را ازتون بخواهد تا انجام دهید:

درمان تومور نوروم آکوستیک

درمان نوروم آکوستیک شما ممکن است بسته به موارد زیر متفاوت باشد:

• اندازه و رشد نوروم آکوستیک
• سلامت کلی شما
• شدت علائم

برای درمان نوروم آکوستیک، پزشک ممکن است یک یا چند گزینه از سه روش درمان را پیشنهاد دهد: نظارت تومور، جراحی یا پرتودرمانی.

نظارت بر تومور

اگر نوروم آکوستیک کوچکی دارید که رشد نمی‌کند یا به کندی رشد می‌کند و علائم یا نشانه‌های کمی ایجاد می‌کند یا اصلاً وجود ندارد، ممکن است شما و پزشکتان تصمیم بگیرید که آن را تحت نظر بگیرید. نظارت بر تومور برای افراد مسن هستید و یا کسانی که برای درمان تهاجمی مناسب نیستند، توصیه می‌شود.

پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که به طور منظم آزمایش های تصویربرداری و شنوایی، معمولاً هر ۶ تا ۱۲ ماه، برای تعیین اینکه آیا تومور در حال رشد است یا خیر، انجام دهید. اگر اسکن ها نشان دهند که تومور در حال رشد است یا اگر تومور علائم پیشرونده یا مشکلات دیگری ایجاد کند، ممکن است نیاز به درمان جدی‌تری داشته باشید.

عمل جراحی

ممکن است برای برداشتن نوروم آکوستیک به جراحی نیاز داشته باشید، به خصوص اگر تومور:

• به رشد خود ادامه دهد
• خیلی بزرگ باشد
• علائم وخیمی را ایجاد کند

بسته به اندازه تومور، وضعیت شنوایی و سایر عوامل، جراح شما ممکن است از یکی از چندین تکنیک برای برداشتن نوروم آکوستیک استفاده کند.

هدف از جراحی برداشتن تومور، جلوگیری از فلج صورت و حفظ عصب صورت است. در موارد  خاصی ممکن است امکان برداشت کل تومور وجود نداشته باشد. برای مثال، اگر تومور خیلی نزدیک به بخش های مهم مغز یا عصب صورت باشد.

جراحی تومور نوروم آکوستیک با بیهوشی عمومی انجام می شود و شامل برداشتن تومور از طریق گوش داخلی یا از طریق حفره‌ای ای در جمجمه می شود.

گاهی اوقات، اگر شنوایی، تعادل یا اعصاب صورت در حین عمل جراحی تحریک شده باشند و یا آسیب ببینند، برداشتن تومور با جراحی ممکن است باعث بدتر شدن علائم شود. شنوایی ممکن است در سمتی که در آن جراحی انجام می شود از بین برود و داشتن تعادل معمولاً به طور موقت تحت تأثیر قرار می گیرد.

عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• نشت مایع مغزی نخاعی از محل زخم جراحی یا بینی
• از دست دادن شنوایی
• ضعف یا بی حسی صورت
• صدای زنگ در گوش
• مشکلات تعادل
• سردرد مداوم
• عفونت مایع مغزی نخاعی که به ندرت پیش می‌آید
• سکته مغزی یا خونریزی مغزی، به ندرت