زخم معده یک بیماری شایع است. این بیماری به دلیل وجود اختلال در لایه مخاطی معده ایجاد می شود و در دیواره های معده زخم هایی ایجاد می کند. لایه مخاطی معده برای محافظت از معده در برابر اسید های قوی خود معده است. این اسید ها برای هضم غذا ترشح می شوند و در صورت وجود اختلال در لایه مخاطی معده می تواند موجب زخم معده شود. ادامه مقاله قصد داریم به راهکار های درمان قطعی زخم معده اشاره کنیم.
تشخیص و درمان زخم معده
از علت های ایجاد زخم در معده مصرف دخانیات و مواد مخدر، مصرف مشروبات الکلی و همچنین استفاده بیش از حد از داروهای ضد درد اشاره کرد. وجود باکتری عامل دیگری است که موجب زخم معده می شود. در حالت کلی، دو حالت زیر اصلی ترین دلایل ابتلا به این بیماری در افراد است:
- استفاده طولانی مدت از برخی از داروهای ضد التهاب
- وجود هلیکوباکتری پیلوری (h.pylori)
یکی از راه های شناخت این عارضه، تصویر برداری آندوسکوپی است. در صورت بروز علائم مشکوک نظیر موارد زیر ممکن است پزشک آندوسکوپی تجویز کند:
- معده درد
- وجود نفخ معده
- مشکل در هضم غذا
- حالت تهوع
- کاهش وزن
- احساس سیری
زخم معده در بیشتر موارد پنهان باقی می ماند. چرا که بسیاری از افراد نشانه ای از خود بروز نمی دهند. در صورت وجود هرگونه ناراحتی در معده بهتر است در سریع ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه شود.
علائم زخم معده در بدن چیست؟
ممکن است در طول زندگی گاه گاهی با احساس درد در ناحیه شکم روبرو شویم، اما آیا به زخم معده مبتلا شده ایم؟ چه علائم و نشانه های بیانگر احتمال زخم معده در فرد می باشد:
- سوزش در سر معده
- درد در ناحیه معده
- حالت تهوع
- احساس پری معده
- نفخ و آروغ زدن
- تحمل نکردن غذاهای چرب
از شایع ترین علائم زخم معده داشتن سوزش و درد در موقع گرسنگی می باشد که این حالت تولید اسید معده را شدید تر می کند. در چنین مواقعی می توانید با خوردن غذاهایی که اسید معده را خنثی می کنند و یا مصرف داروهایی که منجر به تسکین و کاهش اسید معده می شوند، استفاده نمایید.
همه چیز هایی که باید درباره هلیکوباکتری پیلوری بدانید
در گذشته تصور می شد تنها دلیل ایجاد زخم معده کاهش مقاوت مخاط های معده در مقابل اسید های آن است. اما دخالت مستقیم هلیکوباکتری پیلوری در کاهش مقاوت مخاط های معده اثبات شد. همین عامل سبب شد درمان های مدرن تری برای کاهش این باکتری که به طور مستقیم در ایجاد زخم معده موثر است، به وجود بیاید. در ادامه به درمان قطعی زخم معده اشاره خواهیم کرد.
✅ بیشتر بدانید >> درمان فوری معده درد در خانه
درمان های طب سنتی زخم معده
تحقیقات نشان داده است درمان های خانگی می تواند به کنترل زخم معده کمک زیادی کند. به همین دلیل در ادامه سعی داریم به مواد غذایی مفید در رژیم غذایی برای افراد مبتلا به زخم معده اشاره کنیم. درمان طب سنتی زخم معده مواد غذایی زیر را پیشنهاد می کند:
عسل : این ماده غذایی با هلیکوباکتری های موجود در معده مقابله کرده و مانع رشد آن ها می شود. استفاده از عسل به عنوان یک ضد باکتری و در درمان زخم ها از گذشته رواج داشته که تحقیقات در طب جدید نشان داده استفاده از آن برای زخم معده مفید است.
مواد غذایی پروبیوتیک دار: پروبیوتیک ها در مواد غذایی تخمیری مانند ماست هم وجود دارند. این مخمر ها برای باکتری های موجود در دستگاه گوارش مفید هستند.
مواد غذایی فلاونوئید دار: این ماده در بسیاری از میوه ها و مواد غذایی یافت می شود. خاصیت آنتی اکسیدانی این باکتری ها شرایط را برای رشد هلیکوباکتری از بین می برد.
درمان قطعی زخم معده با سیر
یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد زخم معده عفونت است. وجود عفونت به همراه h.pylori می تواند باعث ایجاد زخم در دیواره معده شود. مصرف سیرخام برای درمان این عارضه بسیارموثر است. سیر یک آنتی اکسیدان طبیعی است. همچنین نباید در مصرف آن زیاده روی کرد. برخی افراد سیر را به صورت کپسول مصرف می کنند. توصیه می شود از مصرف حبه ای آن خودداری کرده و مقدار لازم برای مصرف روزانه را به شکل خرد شده استفاده کنید.
درمان قطعی زخم معده با شیرین بیان
شیرین بیان با طبع گرم، یکی از مفید ترین گیاهان دارویی برای دستگاه گوارش است. شیرین بیان نیز یکی از گیاهان دارویی است که در کنترل و از بین بردن h.pylori نقش موثری ایفا می کند. همچنین این گیاه دارویی در از بین بردن باکتری هایی که باعث ایجاد زخم معده می شوند نیز نقش پررنگی ایفا می کند. این گیاه به شکل های مختلف قرص، شربت، و ریشه گیاه برای درست کردن دمنوش در کشور های دنیا مورد استفاده قرار گرفته است. به همین دلیل است که برخی دم کرده این گیاه را بهترین دمنوش برای زخم معده می دانند.
✅ بیشتر بدانید >> درمان خانگی و فوری نفخ شکم
داروی زخم معده و مری چیست
رفلاکس های مکرر، وجود h.pylori می توانند موجب ایجاد زخم مری شوند. برای درمان زخم مری بهتر است رژیم های غذایی مناسب برای درمان زخم مری را دنبال کنید. داروهای درمانی زخم معده و زخم مری ممکن است متفاوت باشد. از داروهای درمانی زخم معده معمولا خواصی دارند که با هلیکوباکتر پیلوری مقابله می کنند همچنین اسید معده را کاهش می دهند و از مجرای معده محافظت می کنند.
داروهای زخم معده بسته به علت زمینه ای زخم مورد استفاده قرار می گیرد. بطور نمونه اگر شخصی به علت مصرف بیش از حد داروهای مسکن دچار زخم معده شده باشد، پزشک نوع مسکن مصرفی فرد را تغییر داده و دارویی مانند پاراستامول را تجویز می کند. اما اگر به تشخیص پزشک زخم معده بر اثر هیلوباکترپیلوری ایجاد شده است، درمان به شیوه دیگری صورت می گیرد. داروهایی که در چنین مواقعی تجویز می شود شامل موارد زیر است:
- مهار کننده پمپ پروتون که منجر به مهار تولید اسید معده می شود
- آنتی بیوتیک هایی که از تکثیر و رشد هلیکو باکترها جلوگیری می کند
- آنتاگونیست های گیرنده H2 که از تولید اضافه اسید جلوگیری می کند
- بیسموت ساب سالیسیلات ها که از پوشش معده محافظت می کند
- آلژینات ها یا آنتی اسیدها که برای کاهش اسید معده می باشد
با وجود اینکه علائم زخم معده بعد از درمان به سرعت فروکش می یابند، اما مصرف داروها تا پایان دوره و مطابق با دستور پزشک بایستی مصرف شود.
برای دریافت داروی درمان زخم معده اگر در مراحل ابتدایی هستنید باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. چنانچه با درمان های نادرست و یا سهل انگاری در این زمینه بیماری پیشرفت کند، ممکن است علائم زیر ایجاد شود:
- استفراع (ممکن است با خون همراه باشد)
- وجود خون در مدفوع
- کم شدن بی دلیل وزن
- کاهش اشتها
- وجود اختلال در تنفس
داروهای متوقف کننده تولید اسید معده در بدن: PPI یا مهار کننده های پمپ پروتون باعث کاهش عملکرد تعداد سلول هایی که در تولید اسید معده نقش دارند، شده و باعث بهبود سریع زخم می شوند. این داروها شامل امپرازول، رابپرازول، لانسوپرازول، اسمومپرازول و پانتوپرازول می باشد. از جمله عوارض این داروها در دوز بالا و مدت زمان طولانی، پوکی استخوان می باشد که خطر شکستگی لگن، ستون فقرات و مچ دست را افزایش می دهد. از عوارض دیگر این داروها میتوان به اسهال یا یبوست، سردرد، بثورات پوستی، سرگیجه، معده درد و کسالت اشاره کرد.
داروهایی که منجر به محافظت از پوشش معده و روده کوچک می شوند: به تشخیص پزشک و در مواقعی از داروهایی با ترکیبات سیتو پروتکتیو که محافظت کننده سلولی می باشد، تجویز شده که باعث حفاظت از مخاط روده کوچک و مخاط معده می شود. این داروها شامل سوکرالفات یا کارافات و میزوپروستول یا سایتوتک می باشد.
داروهایی که منجر به کاهش تولید اسید معده می شود: این داروها میزان اسید معده آزاد شده در دستگاه گوارش را کاهش داده و از سری داروهای مسدود کننده هیستامین یا H2 می باشد. این داروها منجر به بهبود زخم معده شده و درد معده را تسکین می دهد. از این گروه میتوان به مواردی چون فاموتیدین، سایمتیدین و نیزاتیدین اشاره کرد.
آنتی اسیدهای خنثی کننده اسید معده: پزشک ممکن است نیاز باشد تا یک آنتی اسید را در کنار سایر داروها تجویز نماید. این گروه از داروها منجر به خنثی شدن اسید موجود در معده شده و به تسکین درد کمک می کند. آنتی اسیدها منجر به بهبود زخم ها نشده و تنها به تسکین درد معده کمک می کند. این داروها دارای عوارضی مانند اسهال یا یبوست می باشد.
درمان زخم معده با جراحی
در موارد نادر زخم معده با جراحی درمان می شود. جراحی ممکن است به دلایل مختلف از جانب پزشک متخصص توصیه شود. آیا در این صورت درمان قطعی خواهد بود؟ هدف در این جراحی برداشتن آسیب هایی است که زخم معده ایجاد کرده است. این درمان ممکن است به روش های مختلفی انجام بگیرد و معمولا در صورتی که زخم معده آسیب های جبران ناپذیری به فرد وارد کرده باشد و یا معده خونریزی کند، ممکن است پزشک تشخیص دهد درمان دارویی برای کنترل زخم کارساز نیست و از روش های مختلف زیر برای جراحی استفاده کند:
- آندوسکوپی
- لاپاراتومی
- لاپاراسکوپی
سخن آخر
درمان قطعی زخم معده باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شود. برای کنترل و جلوگیری از پیشرفت بیماری می توان از درمان های گیاهی و خانگی استفاده کرد. استفاده از درمان های خانگی نیز بهتر است زیر نظر پزشک طب سنتی انجام شود. در صورتی که زخم معده در مراحل اولیه تشخیص داده شود، درمان قطعی می تواند با دارو صورت بپذیرد. در صورت بروز آسیب های جدی به معده، ممکن است متخصص جراحی درمان زخم معده را توصیه کند.
