سرطان تخمدان از سری بیماری های کشنده و شایع در بین زنان می باشد که ۴۵% از این افراد شانس زنده ماندن بیشتر از ۵ سال را دارند. بنابر این شناخت این بیماری و تشخیص به موقع آن نقش مهمی در درمان و پیشگیری از سرعت انتشار سریع بیماری دارد. تخمدان ها به عنوان بخشی از سیستم تولید مثل بانوان بوده که رشد غیر طبیعی سلول های آن منجر به سرطان این عضو می شود. این بیماری در هر سنی دیده می شود، اما معمولا در زنان بین ۵۰ تا ۶۰ ساله رخ می دهد.
سرطان تخمدان چیست و چگونه ایجاد می شود؟
به دو غده قرار گرفته در دستگاه تولید مثل زنان تخمدان گفته می شود. این دو غده بصورت قرینه در دو طرف تخمدان قرار گرفته و هر کدام به اندازه یک بادام می باشد. وظیفه اصلی تخمدان ها تولید تخمک بوده و در کنار آن منجر به تولید هورمون استروژن و پروژسترون نیز می شوند. در مواقعی که رشد سلول های بدن بیش از حد طبیعی خود باشد، منجر به ایجاد سرطان شده و سرطان تخمدان نیز از رشد بی رویه سلول ها در تخمدان می باشد. متاسفانه این سرطان در مراحل ابتدایی قابل تشخیص نبوده و تا زمانی که در لگن و شکم گسترش پیدا کند، قابل تشخیص نمی باشد. در واقع در مراحل ابتدایی آن که به تخمدان ها محدود می شود، شانس بیشتری در درمان داشته و با کمک جراحی و شیمی درمانی قابل بهبودی است.
علائم و نشانه های سرطان تخمدان
در اینجا به بررسی علائم و نشانه های این بیماری پرداخته که برخی از این علامت ها بسیار شایع است و از جمله آنها به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
- درد معده
- بزرگ شدن شکم
- احساس نفخ
- احساس سیری یا مشکل در بلع
- نیاز مداوم به دفع ادرار
بعضی از این علائم ناشی از بیماری هایی غیر از سرطان در تخمدان بوده و بنابر این در صورت ادامه دار بودن این موارد بیش از ۱ یا ۲ روز، نیاز است که به پزشک خود مراجعه نمایید. در خیلی از مواقع شخص هیچ علامتی از سرطان نداشته و زمانیکه در تخمدان یا نزدیکی آن متوجه رشد توده ای شده، از این موضوع آگاه می شود. گاهی اوقات در موقع سونوگرافی یا تصویربرداری از لگن این تغییرات مشاهده می شود که برای بررسی دقیق تر آن باید به پزشک خود مراجعه کرده تا آزمایشات کامل تری را انجام دهید.
بیشتر بخوانیم: نکات مهم در تزریق بوتاکس پیشانی و دور چشم
چه راه هایی برای تشخیص سرطان تخمدان وجود دارد؟
در مرحله اول نیاز به تشخیص پزشک دارید که در صورت مشکوک به سرطانی بودن تخمدان ها شما را برای بررسی بیشتر به موارد زیر ارجا می دهد:
آزمایش خون: در این روش بصورت تخصصی و قطعی ابتلا به سرطان تشخیص داده نمی شود، اما در صورت مشکوک بودن پزشک، به شما آزمایش خون ۱۲۵CA را تجویز می کند. در این آزمایش پروتئینی بررسی می شود که در صورت ابتلا به سرطان تخمدان، میزان این پروتئین در بدن فرد افزایش پیدا می کند. اما جواب این آزمایش به تنهایی نمی تواند سرطان را مشخص نماید، چرا که این پروتئین با شرایط دیگری به غیر از سرطان در تخمدان نیز افزایش می یابد. آزمایشات دیگری نیز برای بررسی بهتر و مشخص شدن سرطانی بودن تخمدان توسط پزشک انجام می شود.
سونوگرافی و تصویربردای: با کمک این روش می توانید تصاویری از تخمدان ها تهییه کرده که نشان دهنده رشد غیر طبیعی تخمدان ها می باشد.
جراحی: از روش های مطمئن برای تشخیص سرطانی بودن تخمدان، جراحی می باشد که در این روش پزشک می تواند در صورت ابتلا فرد به سرطان، تخمدان ها را خارج کرده و یا در هنگام جراحی پاتولوژی سلول های سرطانی را در زیر میکروسکوپ بررسی نماید، تا از وجود بافت سرطانی مطلع شود. در صورت تشخیص پزشک به سرطانی بودن تخمدان ها، به جراحی ادامه داده تا در حد امکان سرطان را با برداشتن بافت سرطانی، درمان نماید. در این روش پزشک جراح، تخمدان ها، لوله های فالوپ و رحم شخص را برداشته و در صورت گسترش سرطان به اندام های دیگر و مجاور آن، قسمتی از آنها را نیز برمی دارد.
انواع سرطان تخمدان
سرطان تخمدان دارای انواع مختلفی می باشد و بسته به نوع سلولی که سرطانی می شود، دارد. پزشک با توجه به نوع سرطان تشخیص می دهد که چه درمانی برای بیمار لازم است. انواع این سرطان شامل موارد زیر است:
- سرطان اپیتلیال: از سرطان های رایج در تخمدان می باشد که انواع دیگری مانند سروز و کارسینوم نیز دارد.
- تومور سلول زایا: این سرطان معمولا در سنین پایین رخ داده و از نمونه های نادر سرطان تخمدان است.
- تومور استرومایی: این مدل نسبت به نمونه های دیگر در مراحل اولیه قابل تشخیص و شناسایی است.
بیشتر بخوانید: بهترین دارو برای کیست تخمدان چیست؟
مراحل و راهکارهای درمان سرطان تخمدان
مراحل سرطان در تخمدانها بسته به میزان خوش خیم و بدخیم بودن سرطان دارد و همچنین میزان پخش شدن و شدت آن در بدن، اما بر اساس سازمان جهانی سرطان این مراحل شامل موارد زیر است:
سرطان ناحیه ای: در این حالت سرطان از نقطه ای شروع شده و بافت دیگری را درگیر نمی کند
سرطان منطقه ای: سرطان به اندام های جانبی مانند رحم گسترش می یابد
سرطان دوردست: در این سرطان به سایر اعضای بدن مانند کبد یا ریه گسترش پیدا کرده و این اندام ها را نیز سرطانی می کند.
راه های درمان
شیمی درمانی: در این روش از داروهای شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. معمولا شیمی درمانی بعد از جراحی انجام شده و برای از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده بکار برده می شود. این داروها در داخل رگ تزریق شده و یا بصورت خوراکی مصرف می شود.
درمان هدفمند: درمان دارویی هدفمند بر روی نقاط ضعف سلول های سرطانی تمرکز دارد و با حمله به آن می تواند منجر به مرگ سلول های سرطانی شود. برای این نوع درمان پزشک نیاز دارد تا ابتدا سلول های سرطانی شما را مورد آزمایش قرار دهد تا در صورت مشخص شدن، روش درمان هدفمندی که بیشترین تاثیر را دارد، پیش بگیرد.
هورمون درمانی: در این مدل از داروهایی جهت جلوگیری از اثرات هورمون استروژن بر سلول های سرطان تخمدان استفاده می شود. بعضی از سلول های سرطانی در تخمدان، از استروژن برای کمک به رشد استفاده کرده و مسدود شدن استروژن به کنترل سرطان کمک می کند. این روش برای سرطان های تخمدانی که سرعت آهسته ای دارند، مناسب است.
ایمونوتراپی: در این روش از تقویت سیستم ایمنی بدن جهت مبارزه با سرطان استفاده می شود. سلول های سرطانی پروتئین هایی تولید می کنند که باعث شده تا از تهاجم سلول های سیستم ایمنی پنهان بمانند و باعث عدم حمله این سلول ها می شود. ایمونوتراپی در این فرآیند منجر به عملکرد بهتر سیستم ایمنی شده و به عنوان گزینه ای برای درمان سرطان در شرایط خاص است.
