سندروم پیش از قاعدگی (premenstrual syndrome) یا به اختصار PMS نوعی بیماری است که از به شکل علائم جسمی،روانی و احساسی در بسیاری از زنان را در دوره قاعدگی شان پدیدار میشود.
این سندرم که گاهی به آن ناخوشی پیش از قاعدگی نیز گفته میشود علائم خود را معمولا ده روز قبل از قاعدگی نشان میدهد و تا چند روز بعد از آن ادامه می یابد. دلایل به وجود آمدن سندرم پیش از قاعدگی به طور دقیق مشخص نیست اما تحقیقات نشان داده که علائم ایجاد شده بر اثر تغییرات در هورمون های جنسی و میزان سروتونین است .
سندروم پیش از قاعدگی با چه علائمی همراه است؟
در صورتی که به این سندرم دچار شوید شما ممکن است مجموعه ای از علائم جسمانی و روحی وروانی را تجربه کنید.
۱. نشانه های جسمی و فیزیکی شایع در ناخوشی پیش از قاعدگی
- نفخ و درد شکم
- احساس درد درسینه ها و کمر
- احساس ولع نسبت به شیرینی جات
- اسهال یا یبوست
- حساس شدن به نورو صدا
- احساس خستگی وتحریک پذیری
- تغییر درالگوی خواب
- سر درد وخستگی
- درد مفاصل وعضلات
- تورم سینه ها و حساس شدن به لمس آنها
- حالت تهوع و سرگیجه
- آکنه وجوش
- بالا رفتن وزن بدن بر اثر تورم
- افزایش ادرار
- گر گرفتگی
بیشتر بخوانید : در صورتی که پریود نامنظمی دارید توصیه میشود مطلب قاعدگی نامنظم در دختران را بخوانید تا با علت های بروز این مشکل آشنا شوید .
۲. نشانه های روحی و روانی سندرم پیس از قاعدگی
- احساس اضطراب و غمگینی
- نوسانات خلقی و عصبانیت
- گوشه گیری
- بی علاقگی به روابط جنسی
- مشکل در تمرکز
نحوه تشخیص سندرم پیش از قاعدگی
برای تشخیص و پی بردن به وجود بیماری PMS هیچ آزمایش مشخصی وجود ندارد و اغلب از طریق علائمی که پیش از وقوع آن رخ میدهد میتوان به وجود آن پی برد.
افرادی که مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی هستند معمولا در روزهای چهارم تا دوازدهم چرخه قاعدگی خود این علائم را تجربه نمیکنند.
اما برای تشخیص سایر بیماریهایی که ممکن است باعث ایجاد خستگی شوند از جمله کم خونی،کم کاری یا پر کاری تیروئید میتوان از آزمایش خون استفاده کرد.
درمان سندرم پیش از قاعدگی و تسکین علائم آن
برای تسکین علائم PMS میتوانید از موارد زیر استفاده کنید:
- نوشیدن آب فراوان برای تسکین نفخ شکم
- مصرف مکملهایی مانند اسید فولیک،ویتامین B6، مصرف ویتامین D برای کاهش علائم PMS
- مصرف میوه و سبزیجات و کاهش مصرف نمک،کافئین و الکل
- استفاده ازکلسیم و منیزیم برای کاهش گرفتگی عضلات و تغییرات خلقی
- برای کاهش خستگی حداقل هشت ساعت در شب بخوابید.
- برای کاهش نفخ شکم و بهبود سلامت روان بصورت مداوم ورزش کنید.
- با انجام کارهایی مثل ورزش و مطالعه میتوانید استرس خود را کم کنید.
- می توانید از رفتار درمانی شناختی کمک بگیرید.
- استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
- استفاده از داروهای ضد افسردگی مانند فلوکستین یا سرترالین
- مصرف دیورتیکها(ادرارآورها) در زمانی که ورزش و کاهش مصرف نمک برای جلوگیری از نفخ و تورم کافی نباشد.
- برای تسکین گرفتگی عضلات شکم در کنار استفاده از قرص مسکن استفاده از پد گرمکننده مفید است.
- با ریلکس کردن عضلانی و یا تنفس عمیق میتوانید به کاهش سردرد، اضطراب یا مشکلات خواب خود کمک کنید.
- یوگا یا ماساژ برای استراحت و تسکین استرس را امتحان کنید.
- علائم PMS را برای چند ماه ثبت کنید: ثبت پیشینه و یادداشتبرداری از علائمتان برای شناسایی محرکها و زمانبندی نشانهها و علائمتان، به شما این امکان را میدهد که راهکارهایی که به کاهش علائم کمک میکند، پیدا کرده و به کار ببرید.
- کپسول پی ام اس پوز
این کپسول یک داروی گیاهی است که در درمان یا کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی تجویز میشود. معمولا استفاده یکبار در روز از این کپسول کافی است. این دارو حاوی عصاره گیاه پنج انگشت است و عوارض بسیار کمی داشته و میتوان برای کاهش علائم سندرم پیش ازقاعدگی از آن استفاده کرد.
درمان های خانگی و طب سنتی برای سندروم پیش از قاعدگی
در طب سنتی برای تسکین درد ناشی از سندرم پیش از قاعدگی استفاده از دمنوش های بابونه،رازیانه، زنجبیل و دارچین توصیه میشود.
پزشکان طب سنتی مصرف شوید را به جای استفاده از داروهای مسکن توصیه میکنند که میتواند در کاهش درد قاعدگی مؤثر باشد. اسطوخودوس و بهار نارنج نیز به دلیل داشتن خواص آرامبخش به آرامش اعصاب و بهتر کردن احساس شما کمک میکند.
PMS شدید یا اختلال دیسفوریک (PMDD)
درصد کمی از زنان با علائم شدیدی از PMS روبرو میشوند که به اختلال دیسفوریک معروف است.این علائم به دلیل ایجاد تغییرات در سطح هورمونهای استروژن وپروژسترون ایجاد میشود.
همچنین ارتباطی میان سطح پایین سروتونین و PMDD وجود دارد. این اختلال ممکن است تأثیرات خیلی جدی در کیفیت زندگی یک زن بگذارد.
اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی(PMDD) شامل علائمی به شرح زیر است:
- افسردگی
- افکار خودکشی
- اضطراب و وحشت زدگی شدید
- احساس خشم وعصبانیت زیاد
- بی علاقگی به فعالیتهای روزمره
- پرخوری
- بیخوابی
- گرفتگی عضلانی دردناک
- نفخ شکم
برای کاهش علائم PMDD میتوانید موارد زیر را امتحان کنید:
- ورزش روزانه
- مکملهای ویتامین مانند کلسیم، منیزیم و ویتامین B-6
- رژیم غذایی بدون کافئین
- مشاوره فردی یا گروهی
- کلاسهای مدیریت استرس
- قرص دروسپیرنون و اتینیل استرادیول (یاز)، که تنها قرص ضد بارداری است که سازمان غذا و دارو برای درمان علائم PMDD تأیید کرده است.
- گر علائم PMDD شما هنوز بهبود نیافت، ممکن است پزشک داروی ضد افسردگی انتخابی مهارکننده بازجذب سروتونین (SSRI) را تجوز کند. این دارو با افزایش سطح سروتونین در مغز، نقش بسیاری در تنظیم شیمی مغز دارد که محدود به افسردگی نیست.
بیشتر بخوانید : سایکو چیست
تفاوت سندروم پیش از قاعدگی و بارداری
در بعضی زنان ممکن است که علائم ناخوشی پیش از قاعدگی با علائم بارداری اشتباه گرفته شود چرا که این علائم بسیار به همدیگر شبیه هستند.
سؤالات متداول:
از آنجایی که PMS بعد از آزاد شدن تخمک بروز میکند و زمانی که تخمک آزاد شود و لقاح صورت نگیرد فرد دچار علائم سندرم پیش از قاعدگی میشود.و این نشانه خوبی از باوری در شخص است.
خیر اما میتوان گفت که حدود نیمی از زنان که در سن باروری هستند سندرم پیش از قاعدگی راتجربه میکنند. و دربعضی از آنان این اختلال به حدی شدید است که برای تسکین آن لازم است که به دکتر مراجعه کنند.
بله مردان نیز علائمی شبیه به سندرم پیش از قاعدگی را در اثر افزایش و یا کاهش تستوسترون تجربه میکنند و در اصطلاح به آن
(IMS ) گفته میشود.
عواملی مانند سن، فشار واسترس، تغییرات در رژیم غذایی، بیماری و بیخوابی میتواند باعث تغییرات در سطح تستوسترون شود.
خیر اما در صورتی که شخص علائم شدیدی داشته باشد ممکن است دچار نوسانات خلقی شود و این باعث آزار اطرافیان وی خواهد شد.