کیست سینه یکی از شایع ترین علل ایجاد توده در پستان است و یک وضعیت خوشخیم در یک یا هر دو سینه میباشد و به ندرت سرطانی (بدخیم) است. همچنین ممکن است کیست ها به دلیل مسدود شدن غدد سینه ایجاد شوند. کیست یک کیسه پر از مایع است که در بافت سینه ایجاد می شود. کیست ها می توانند نرم یا سفت باشند. هنگامی که کیست ها در بافت سینه قرار دارند، مانند توده های سفت احساس می شوند زیرا با بافت پوشیده شده اند. هنگامی که کیست ها به سطح سینه نزدیک می شوند، می توانند مانند یک تاول بزرگ، ازقسمت بیرونی سینه صاف، اما در داخل پر از مایع به نظر برسند. کیست سینه اغلب در زنان بین ۳۵ تا ۵۰ سال رخ می دهند و در زنانی که به یائسگی نزدیک می شوند بسیارشایع است. کیست ها اغلب درست قبل از پریود بزرگ می شوند و باعث درد پستان ها میشوند.
در این مقاله میخواهیم شما را با انواع کیست ، علل به وجود آمدن آن ها و روش های درمان آن آشنا کنیم تا بتوانید از این بیماری شایع به راحتی خلاص شوید.
انواع کیست سینه
کیست های سینه بر اساس اندازه هایشان تقسیم بندی میشوند:
میکروکیستها(Micro cysts)
کیستهای بسیار کوچکی هستند و تنها بعد از انجام آزمایشهای تشخیصی تصویربرداری مثل ماموگرافی و سونوگرافی تشخیص داده میشوند.
ماکروکیستها(Macro cysts)
کیستهایی با قطری بین ۲.۵ تا ۵ سانتی متر دارند و آن قدر بزرگ هستند که به راحتی احساس میشوند. ماکروکیستها میتوانند به بافتهای اطراف سینه فشار وارد کنند و باعث ایجاد درد و ناخوشایندی در فرد شوند.
کیستهای کمپلکس (Complexed)
اغلب کیستهای کمپلکس یا کیست کمپلیکه سینه دیواره ی ضخیمی دارند و به شکل توده قابل لمس هستند . کیستهای کمپلکس همیشه خطری ایجاد نمیکنند، اما بی خطر هم نیستند و باید با نمونه برداری و پیگیری و تکرار سونوگرافی تشخیص داده شوند و درمان آنها به سرعت شروع شود.
کیست سینه بدخیم
کیستهای سینه در اکثر مواقع خوش خیم هستند و قابلیت جابهجایی را ندارند. اما در بعضی از موارد نادری که ممکن است پیش بیاید ، کیست سینه از نوع بدخیم یا تهاجمی است و در بافتهای اطراف هم میتواند گسترش پیدا کند.
علائم کیست سینه بدخیم
- کاهش پیدا وزن در مدت کوتاهی به طورغیرعادی .
- غدد لنفاوی زیربغل بزرگ میشوند.
- درد در واژن احساس میشود.
- رگهایی روی پستانها قابل مشاهده هستند.
- در حالت و فاصله بین سینهها تغییر ایجاد میشود.
- یکی از سینهها بزرگتر از سینه دیگر میشود.
- توده موجود بزرگ میشود و بعد از دوره قاعدگی از بین نمیرود.
- نوک سینه ها تغییر میکنند و پوسته پوسته، چروکیده یا فرورفته میشوند.
علت به وجود آمدن کیست سینه
سینه ها از غدد تولید کننده شیر (لوبول ها) و مجاری (لوله هایی که شیر را به نوک پستان می برند) تشکیل شده اند. غدد شیر توسط بافت پشتیبان فیبری و چربی احاطه شده اند که به بافت سینه معروف هستند. این بافت به سینه ها اندازه و شکل می دهد. گاهی اوقات، غدد شیر می توانند با مایع پر شوند. اینها کیست سینه هستند. همیشه در سینه ، مایع ساخته می شود و پس از ساخته شدن، مایع دوباره جذب می شود. این بدان معنی است که مایع به بافت سینه دوباره باز می گردد. کیست سینه در صورتی ممکن است ایجاد شود که مایع بیشتری نسبت به بازجذب تولید شود. در طول چرخه قاعدگی زنان، کیستهای سینه ممکن است تشکیل شوند یا بزرگ تر شوند. گاهی اوقات کیست پستان زمانی اتفاق می افتد که مجرای شیر مسدود می شود.اکثر کیست ها ریز هستند و قطر آنها فقط چند میلی متر است. آنها معمولا به سرعت رشد میکنند، سپس به همان اندازه می مانند. زنان اغلب بیش از یک کیست دارند.
کیست ها ممکن است به طور طبیعی ظاهر شوند زیرا پستان با افزایش سن تغییر می کند و این به دلیل تغییرات طبیعی در سطح هورمون استروژن است. در طول چرخه قاعدگی استروژن باعث تولید مایع می شود. اگرچه در هر سنی ممکن است کیست سینه ایجاد شود، اما این کیست در زنان بالای ۳۵ سال شایع است و پس از یائسگی (زمانی که قاعدگی شما متوقف می شود)، با کاهش سطح استروژن، تشکیل کیست ها معمولا متوقف می شود. زنانی که درمان جایگزینی هورمونی (HRT) دارند ممکن است همچنان به کیست مبتلا شوند.
بیشتر بخوانید: درد سمت چپ سینه زنان
علائم کیست سینه چیست؟
کیست های سینه می توانند نرم یا سفت به نظر برسند و می توانند هر اندازه ای داشته باشند، از چند میلی متر تا چند سانتی متر. آنها معمولاً بیضی یا گرد هستند و دارای لبههای صافی هستند و می توانند به سرعت در هر جایی از سینه رشد کنند. همچنین ترشحات نوک سینه که ممکن است شفاف و یا به رنگهای زرد و یا قهوهای تیره باشد. کیست سینه ممکن است برای برخی افراد ناراحت کننده و حتی دردناک باشد. قبل از پریود، کیست ها ممکن است بزرگتر شوند و با تغییر سطح هورمون ها احساس درد و حساسیت کنند. همینطور ممکن است پس از اتمام دوران پریود. اندازه توده وسایر نشانهها کاهش یابد. با این حال، بسیاری از زنان ممکن است کیست داشته باشند و اصلا نتوانند آن را احساس کنند.
کیست سینه چگونه تشخیص داده می شود؟
معمولاً تشخیص کیست سینه در کیستهای بزرگ تر توسط پزشکتان یا حتی خود شخص قابل لمس است. با این حال، پزشک شما باید آزمایشهای تصویربرداری را تجویز کند تا بداند چه چیزی باعث ایجاد شده است. کیست های کوچکتر اغلب تنها با سونوگرافی یا ماموگرافی تشخیص داده میشوند.
روش تشخیص کیست سینه
تشخیص کیست پستان معمولاً شامل معاینه پستان است و همچنین برای برسی دقیق تر آزمایشات تصویربرداری، مانند سونوگرافی سینه یا ماموگرافی؛ و احتمالا آسپیراسیون با سوزن ظریف یا بیوپسی پستان انجام میشود.
معاینه پستان
پزشک متخصص پس از برسی علائم و سوابق سلامتی شما، توده پستان را به صورت فیزیکی معاینه می کند و هرگونه ناهنجاری دیگر پستان را بررسی می کند.
آسپیراسیون سینه با سوزن ظریف
از آنجایی که پزشک شما، تنها از طریق معاینه بالینی پستان نمی تواند تشخیص دهد که توده سینه کیست است یا خیر، به آزمایشات دیگری نیاز خواهید داشت. این معمولا یک آزمایش تصویربرداری یا آسپیراسیون با سوزن ظریف است.
در آسپیراسیون پزشک سوزنی ظریف و نازک را وارد توده سینه می کند و سعی می کند مایع را خارج کند. اغلب، آسپیراسیون با سوزن ظریف با استفاده از سونوگرافی برای برسی دقیق و خارج کردن مایع استفاده میشود. اگر مایع بیرون بیاید و توده پستان از بین برود، پزشک می تواند فوراً کیست پستان را تشخیص دهد.
سونوگرافی سینه
این آزمایش به پزشک کمک میکند تا تشخیص دهد که توده سینه پر از مایع است یا جامد که اگر یک ناحیه پر از مایع باشد معمولاً نشان دهنده کیست سینه است و اگر یک توده جامد باشد به احتمال زیاد یک توده غیرسرطانی مانند فیبروآدنوم است، اما توده های جامد نیز می توانند سرطان سینه باشند.
ماموگرافی
کیست های بزرگ و دسته هایی از کیست های کوچک معمولا با ماموگرافی قابل مشاهده هستند. اما مشاهده میکروکیست ها در ماموگرافی دشوار یا حتی غیرممکن میتواند باشد.
برای درمان کیست سینه چه باید کرد؟
اگر کیست سینه دارید، معمولاً نیازی به درمان یا پیگیری نخواهید داشت. اکثر کیست ها خود به خود از بین می روند و جای نگرانی ندارند اما اگر کیست بزرگ باشد یا باعث ناراحتی شود، متخصص شما ممکن است ، مایع کیست را با استفاده از یک سوزن ظریف و سرنگ خارج کند. رنگ مایع می تواند از شفاف تا تیره متفاوت باشد. اگر مایع آغشته به خون باشد، برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می شود.
هنگامی که مایع برداشته می شود، کیست معمولا ناپدید می شود. ممکن است هنگام بیرون آمدن مایع احساس ناراحتی کنید و ممکن است تا چند روز پس از آن ناحیه کبودی و حساس شود که میتوانید با مصرف مسکنی مانند پاراستامول درد را تسکین دهید.
کیست های سینه ممکن است عود کنند یا ممکن است کیست های جدید ایجاد کنند. درمان کیست معمولاً هر بار یکسان است. همچنین پزشک شما ممکن است بیوپسی را برای ارزیابی بیشتر توده ای که جامد به نظر می رسد توصیه کند. اگر پزشک شما به راحتی توده سینه را احساس کند، ممکن است آزمایش های تصویربرداری را نادیده بگیرد و برای تخلیه مایع و از بین بردن کیست، آسپیراسیون با سوزن ظریف انجام دهد.
آسپیراسیون با سوزن ظریف
در صورتی که بتوان در طول عمل تمام مایع را از کیست خارج کرد و سپس توده سینه ناپدید کرد ، ممکن است از آسپیراسیون با سوزن ظریف برای تشخیص و درمان کیست پستان استفاده شود.
با این حال، برای برخی از کیستهای سینه، ممکن است نیاز به تخلیه بیش از یک بار مایعات داشته باشید، البته که کیست های عود کننده یا جدید بسیارشایع هستند. اگر کیست سینه طی دو تا سه سیکل قاعدگی ادامه پیدا کرد و بزرگتر شد، برای ارزیابی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
استفاده از هورمون
استفاده از قرص های ضد بارداری برای تنظیم چرخه های قاعدگی ممکن است برای کاهش عود کردن کیست پستان موثر باشد. اما به دلیل عوارض جانبی قابل توجه ، قرص های ضد بارداری یا سایر روش های هورمون درمانی، مانند تاموکسیفن، معمولا فقط برای زنان با علائم شدید توصیه می شود. پس از یائسگی قطع هورمون درمانی نیز ممکن است به پیشگیری از کیست سینه کمک کند.
عمل جراحی
تنها در شرایط غیر معمول جراحی برای برداشتن کیست پستان ضروری است. اگر کیست سینه ناراحت کننده ماه به ماه عود کند یا اگر کیست سینه حاوی مایع خونی باشد یا علائم نگران کننده دیگری را نشان دهد، ممکن است عمل جراحی در نظر گرفته شود.
شیوه زندگی و درمان های خانگی
برای به حداقل رساندن ناراحتی ناشی ازدرد کیست سینه، ممکن است اقدامات زیر را انجام دهید:
- سوتین راحت بپوشید زیرا با لباس زیر مناسب میتوان به تسکین درد ناشی از کسیت سینه کمک کرد.
- استفاده از یک کمپرس گرم یا یک کیسه یخ می تواند به تسکین درد کمک کند.
- داروهای مسکن را با توصیه پزشک امتحان کنید. برخی از انواع دردهای سینه ممکن است با استفاده ازاستامینوفن یا ضد التهاب غیر استروئیدی کاهش یابد.
- برای ارزیابی احتمالی تودههای جدید پستان یا تغییرات در سینهها به پزشک مراجعه کنید.
- با پزشک خود در مورد ویتامین ها، داروهای گیاهی یا سایر مکمل های غذایی که مصرف می کنید یا در فکر مصرف آن هستید، صحبت کنید.
درمان گیاهی کیست سینه
به عنوان روش جایگزین برای درمان کیست خوش خیم سینه می توان از گیاهان دارویی یا درمان سنتی برای از بین بردن کیست سینه استفاده شود.
زرد چوبه و کیست سینه
زرد چوبه یکی از قوی ترین ادویه جات برای از بین بردن کیست سینه و مبارزه با سلولهای سرطانی پستان است.
روغن گل مغربی و کیست سینه
این روغن از نوعی اسید چرب است که مصرف آن در دوران قاعدگی باعث کم شدن درد سینه ناشی از کیست سینه می تواند بشود.
ویتامین ای در درمان کیست سینه
گاهی با تجویز مصرف قرص ویتامین E برای بیماران مبتلا به کیست سینه، پزشکان تنها قصد تسکین درد بیمار را دارند و ویتامین ای در درمان کیست سینه خاصیت درمانی ندارد.
شما باید به پزشک خود مراجعه کنید اگر:
- سینه شما همیشه درد میگیرد.
- اندازه و شکل سینه شما تغییر کرده است.
- پوست سینه شما فرورفته یا قرمز و خارش دارد.
- هنگامی که قسمتی از سینه شما ضخیم یا متورم شده است.
- زمانی که یک توده جدید در سینه یا زیر بغل خود پیدا می کنید.
- نوک پستان شما دردناک است، کشیده شده یا مایعی از آن خارج می شود.
- قرمزی یا پوسته پوسته شدن پوست روی سینه یا نوک سینه شما وجود دارد.
آیا می توان از کیست سینه پیشگیری کرد؟
هیچ روش دقیقی برای جلوگیری از ایجاد کیست سینه وجود ندارد زیرا کیست ها در پاسخ به هورمون های طبیعی زنانه ایجاد می شوند. انجام HRT یا درمان جایگزین هورمونی می تواند خطر ایجاد کیست های جدید را افزایش دهد. با این حال میتوان با چک کردن مداوم و ماموگرافی خطر ابتلا به کیست سینه را کاهش داد. همچنین با ورزش کردن به طور منظم، نسبت استروژنهای خوب به استروژنهای بد را افزایش میدهد و احتمال ابتلاء به کیستهای سینه یا سرطانهای پستان را کم میکند. مصرف مواد غذایی سالم در روز پنج وعده میوه و سبزیجات مصرف کنید. سبزیجاتی مانند کلم و گوجه فرنگی و استفاده از غلات سبوسدار و دانههای کامل را فراموش نکنید و از مصرف مشروبات الکلی و کشیدن سیگار اجتناب کنید. همچنین شیردهی به نوزاد باعث کاهش سطح هورمون های استروژن مادر میشود و در نتیجه، خطر ابتلاء به عارضههایی چون کیست سینه یا در موارد پیشرفته تر، سرطان سینه را کاهش میدهند.
سوالات متداول
داشتن کیست سینه خطر ابتلا به سرطان سینه را در آینده افزایش نمی دهد. با این حال، همچنان مهم است که ازوضعیت سلامت پستانها آگاه باشید و در صورت مشاهده هرگونه تغییردر آنها صرف نظر از اینکه چه مدت پس از تشخیص رخ داده است، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
اگر سونوگرافی و رادیولوژی ساده بودن کیست ها را نشان دهد و تایید کند، قطعا هیچ خطری برای مادر و جنین در بارداری و شیردهی ایجاد نمیشود. البته به این نکته باید توجه داشت که در دوران بارداری به دلیل افزایش ترشح هورمون های بدن مادر ممکن است اندازه این کیست ها کمی بزرگ تر شود.
تفاوت اصلی این دو بیماری در مدت زمان بروز آن در افراد می باشد. همانطور که در مقاله گفته شده است کیست سینه در دوران یائسگی از بین رفته و یا کمرنگ می شود. اما تومور یا توده با تشکیل در سینه، باعث ایجاد تغییر در بافت ها و سطح هورمون های استروژن و پروژسترون در طول سیکل قاعدگی می شوند و دو نوع خوش خیم و بدخیم دارند. این تغییرات باعث ایجاد آسیب های جدی به سینه خواهد شد.